Odsetki ustawowe są naliczane w przypadku, gdy dłużnik zalega z zapłatą należności. Ich wysokość może być zastrzeżona w umowie, może wynikać z orzeczenia sądowego, decyzji organu, albo być ustalona na podstawie przepisów kodeksu cywilnego.
Polskie prawo przewiduje kilka rodzajów odsetek. Można wyróżnić między innymi odsetki ustawowe kapitałowe, których oprocentowanie stanowi koszt korzystania z określonej sumy pieniędzy oraz odsetki ustawowe za opóźnienie, będące rekompensatą za zwłokę w dokonaniu płatności. Są też odsetki skarbowe, czyli zobowiązanie finansowe wynikające z zaległości podatkowych.
Odsetki kapitałowe 2018
Odsetki kapitałowe nalicza się wyłącznie w sytuacji, gdy wynika to z ustawy, czynności prawnej lub orzeczenia sądu. Ich wysokość jest ustalana przez ministra sprawiedliwości na podstawie art. 359 § 2 k. c. i stanowi sumę aktualnej stopy referencyjnej NBP i 3,5 punktów procentowych. Obecnie odsetki kapitałowe wynoszą 5% w stosunku rocznym. W kodeksie określone są również odsetki kapitałowe maksymalne – mogą one stanowić dwukrotność odsetek ustawowych.
Odsetki ustawowe za opóźnienie
Odsetki ustawowe za opóźnienie to pieniądze, które należą się wierzycielowi za zwłokę dłużnika w płatnościach, do których się zobowiązał. Wysokość odsetek zazwyczaj jest zawarta w umowie, w przypadku, gdy dokument nie posiada takich ustaleń, wówczas zostają zastosowane przepisy kodeksu cywilnego, dokładnie art. 481 § 2 k.c. Według przepisów wysokość odsetek za opóźnienie stanowi sumę równowartości stopy referencyjnej NBP i 5,5 punktów procentowych. Stopa referencyjna wynosi obecnie 1,5 %, w związku z tym odsetki za opóźnienie są ustalone na poziomie 7%. Maksymalna wysokość odsetek za opóźnienie to 14%.
Odsetki skarbowe
Zasady dotyczące odsetek skarbowych są regulowane przez ordynację podatkową. Odsetki za zwłokę w płatnościach są równe sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalonej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim, i 2%. Warto brać pod uwagę to, że w niektórych przypadkach odsetki za zwłokę mogą być obniżone, bądź podwyższone o 50% i 150% stawki podstawowej.