Nie milkną doniesienia o nowych sposobach strajków lekarzy i aptekarzy, którzy nie chcą ponosić odpowiedzialności za leczenie z pieniędzy NFZ-u osób nieubezpieczonych, na przykład poprzez wypisywanie im recept z refundacją. Czy jednak spór tych środowisk z rządem ma realne podstawy? Czy rzeczywiście jest aż tyle obywateli, którzy nie posiadają ubezpieczenia, gwarantującego bezpłatny dostęp do służby zdrowia?
Niestety, tak. Blisko milion osób w Polsce nie jest objętych jakimkolwiek ubezpieczeniem. Stąd też ryzyko ponoszenia kosztów uwzględnienia refundacji osobie nieubezpieczonej jest dosyć duże. NFZ wskazuje, że w Polsce ubezpieczeniem objętych jest 37,3 mln osób. Płacą one regularnie składki na leczenie. Łatwo policzyć, posiłkując się danymi liczby ludności w Polsce z GUS-u (38,3 mln osób), że prawa do leczenia za pieniądze z Narodowego Funduszu Zdrowia nie posiada około milion ludzi. Rząd jeszcze kilka dni temu twierdził, że nieubezpieczonych jest nie więcej niż 268 tysięcy. Tak wskazywał minister zdrowia, Bartosz Arłukowicz.
Składkę na ubezpieczenie zdrowotne płacą przedsiębiorcy, ale jest ona dobrowolna. Dodatkowo, obowiązek jej uiszczania mają pracodawcy w odniesieniu do swoich pracowników. Nie zawsze są oni na tyle rzetelni, aby płacić składkę zdrowotną za pracownika. Ten ostatni może nawet nie zdawać sobie sprawy, że do ZUS-u nie są odprowadzane jego składki. Generalnie, według specjalistów, liczba osób płacących składki nie spada, ale jeśli wzrosną koszty leczenia przypadające na pacjenta, automatycznie nastąpi wzrost kwot wyłudzanych przez nieubezpieczonych. Skoro w tym roku NFZ ma wydać około 61 mld zł na leczenie pacjentów, a jeszcze 5 lat temu było to o 20 mld zł mniej, to wzrasta możliwość notowania wyłudzeń.
Warto podkreślić, że w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej zawarty jest zapis, że państwo gwarantuje każdemu obywatelowi prawo do ochrony zdrowia, ale nie każdy ma prawo do świadczeń opieki zdrowotnej, finansowanych ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, czyli z puli pieniędzy publicznych. Uprawnieni do tego są ubezpieczeni obowiązkowo oraz osoby dobrowolnie płacący składki, czyli pracownicy, zleceniobiorcy, samo zatrudnieni, jak i osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą. Ubezpieczeniem objęte są członkowie rodziny ubezpieczonego – dzieci własne, dzieci przysposobione, dzieci małżonka, oraz wnuki. Wszyscy małoletni, do ukończenia 18. roku życia, są objęci bezpłatnym leczeniem. Mogą oni korzystać z bezpłatnej opieki zdrowotnej do ukończenia 26. roku życia, ale tylko w przypadku, gdy zdecydują się na kontynuowanie nauki. W takim przypadku student musi być zgłoszony do ubezpieczenia przez rodziców lub uczelnię.
Jeśli osoba zgłaszająca członków rodziny do ubezpieczenia umrze, osoby te tracą prawo do świadczeń medycznych po upływie 30 dni od daty śmierci. Natomiast, przy skreśleniu z listy studentów, ukończeniu szkoły średniej oraz uczelni wyższej, prawo do świadczeń przysługuje przez kolejne 4 miesiące od tego momentu.