Inwestowanie w fundusze inwestycyjne wiąże się z powierzeniem posiadanego kapitału Towarzystwu Funduszy Inwestycyjnych, które zarządza funduszem i portfelem jego aktywów. Inwestor kupuje nie tylko jednostki uczestnictwa w funduszu, ale obarczony jest pewnymi opłatami.
Typy opłat w funduszach inwestycyjnych
Fundusze inwestycyjne zgodnie z prawem mogą pobierać od swoich klientów opłaty za:
- zarządzanie – stała opłata pobierana przez TFI z tytułu prowadzenia funduszu;
- zarządzanie – zmienna, pobierana przez niektóre TFI, uzależniona od uzyskiwanych przez fundusz wyników;
- zakup funduszu – opłata manipulacyjna, nazywana również opłatą dystrybucyjną, pobierana przy okazji kupowania przez klienta jednostek uczestnictwa danego funduszu;
- umorzenie – opłata umorzeniowa pobierana przez niektóre fundusze, jeśli inwestor sprzeda jednostki przed upływem określonego czasu liczonego od dnia zakupu.
Stałe opłaty za zarządzanie pobierane są we wszystkich funduszach inwestycyjnych, ponieważ stanowią główne źródło dochodu TFI. Takie opłaty są wyrażane w formie procentowej w stosunku rocznym i naliczane od wartości zgromadzonych aktywów. Odpisuje się je od rejestru uczestnika funduszu proporcjonalnie, każdego dnia.
Opłata wstępna
Przy nabywaniu jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych naliczana jest opłata manipulacyjna. Do ustalenia jej stawki np. w subfunduszach Union Investment, brana jest pod uwagę suma wpłacanej kwoty oraz wartość zgromadzonych przez inwestora środków w subrejestrach w danym subfunduszu, na dzień nabycia jednostek uczestnictwa.
Zwykle opłata za nabycie funduszu inwestycyjnego jest naliczana w formie prowizji procentowej, której wartość zmienia się dla poszczególnych subfunduszy oraz dla sumy wpłat i wartości jednostek uczestnictwa. Im więcej jednostek kupujemy i więcej kapitału powierzamy funduszowi, tym zwykle mniejszą opłatą manipulacyjną jesteśmy obciążani.
TFI ma możliwość zwolnienia osób przystępujących do funduszu z ponoszenia opłat za otwarcie subrejestru oraz z tytułu odkupienia jednostek uczestnictwa.
Opłata za zamianę jednostek uczestnictwa
W ramach funduszy parasolowych TFI nie pobierają najczęściej opłat od klientów przenoszących swoje środki z jednego subfunduszu do innego. Jeśli jednak zamiana jednostek uczestnictwa odbywa się poza jednym „parasolem” inwestycyjnym, trzeba liczyć się z opłatami. Konwersja pociąga za sobą opłatę ruchomą, z której Towarzystwo może zwolnić klienta.
Kiedy TFI może zwolnić z opłaty lub ją obniżyć?
Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych ma możliwość, w ramach swojej działalności i w przypadkach ustalonych w regulaminie, do zwolnienia z opłaty manipulacyjnej lub obniżenia jej stawki. Na przykład, może mieć to miejsce w przypadku nabywania przez klienta jednostek uczestnictwa w funduszu stacjonarnie, bezpośrednio w siedzibie TFI albo przez internet. Na podobną ulgę można liczyć, uczestnicząc w specjalistycznych planach inwestycyjnych, gromadząc oszczędności na IKE lub IKZE oraz w przypadku dokonywania przez uczestników reinwestycji. O możliwości zwolnienia z opłaty lub obniżenia TFI informuje w prospektach informacyjnych funduszy.
Kiedy klient płaci podatek?
Zasadniczo z tytułu zysków osiąganych przez inwestora w związku z inwestowaniem w jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych, należy opłacić podatek. Nalicza się go zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 roku. Podatek pobierany jest od wszelkich zysków kapitałowych w wysokości 19 proc. Klient inwestujący w fundusze zapłaci go tylko w przypadku odkupienia bądź konwersji jednostek uczestnictwa przez TFI. Podatek wykazywany jest na potwierdzeniach przesyłanych uczestnikom funduszu po każdorazowym dokonaniu odkupienia bądź konwersji jednostek. Daninę pobiera się w złotych polskich, a w przypadku walut przeliczana jest ona po średnim kursie wskazanym przez Narodowy Bank Polski.
TFI zobowiązane jest do odprowadzenia w imieniu inwestorów podatku od zysków kapitałowych, a na konto klienta trafia kwota netto po opodatkowaniu. Inwestor nie musi już martwić się obowiązkiem samodzielnego naliczenia podatku i jego opłacenia w urzędzie skarbowym.