Każda deklaracja podatkowa, na podstawie której rozliczamy w urzędach skarbowych swoje przychody roczne, posiada pole „Identyfikator podatnika”. Dotychczas wpisywano w nie po prostu numer NIP, czyli Numer Identyfikacji Podatkowej, ale w chwili obecnej w wielu przypadkach podatnicy wpisują w to pole swój numer PESEL.
Zmiany w prawie
1 września 2011 roku nastąpiła zmiana przepisów ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników. Na mocy ustawy określa się, że identyfikatorem podatkowym w przypadku podatników będących osobami fizycznymi objętymi rejestrem PESEL, którzy nie prowadzą działalności gospodarczej lub nie są zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług, jest numer PESEL. W przypadku pozostałych podmiotów podlegających obowiązkowi ewidencyjnemu zastosowanie znajduje numer NIP.
Wybór pomiędzy numerem NIP i PESEL umieszczanymi w deklaracji podatkowej jest bardzo istotny, szczególnie w przypadku składania formularza PIT fiskusowi przez Internet, bez e-podpisu. Decyzja, który numer wpisać na deklaracji zaważy nad tym, ile danych będzie się wyświetlało w formularzu do podpisania deklaracji.
Jednocześnie, należy też zaznaczyć, że deklaracja podatkowa wysłana przez Internet może zostać automatycznie odrzucona przez Urząd Skarbowy, jeśli podatnik wypełniający ją będzie posługiwał się nieaktualnym już numerem NIP.
Numerem NIP może posługiwać się podatnik:
Prowadzący działalność gospodarczą i równocześnie pobierający świadczenia od płatnika,
Podatnik uzyskujący wyłącznie zarobki z tytułu prowadzonej działalności.
Płatnik podatku w przypadku braku 100% pewności, czy posłużyć się numerem NIP czy PESEL, powinien uzyskać informację o statusie podatnika i prawidłowym identyfikatorze dla celów podatkowych. Podatnik nie może używać numeru NIP nadanego mu uprzednio, jeżeli obecnie nie stosuje on już tej formy identyfikacji. W deklaracji podatkowej składanej za rok obecny musi podjąć decyzję, czy powinien wpisać NIP czy PESEL.
Kary
Urzędy skarbowe mogą rozpatrzyć wpisanie nieobowiązującego numeru NIP na deklaracji podatkowej jako podstawę do ukarania podatnika za podanie nieprawdy w formularzu PIT. Na podstawie art. 81 Kodeksu Karnego Skarbowego określa się, że podatnik lub płatnik posługujący się i podający nieprawdziwy numer identyfikacji podatkowej lub który nie podaje tego numeru, dopuszcza się wykroczenia.