Czym są stopy procentowe WIBOR? Jak wpływają na portfel przeciętnego Polaka? Jak działa i jak ustalany jest WIBOR? Tego dowiesz się w niniejszym artykule.
WIBOR jest skrótem od Warsaw Interbank Offered Rate. Wskaźnik ten powstał celem regulowania pożyczek pomiędzy bankami komercyjnymi. Może jeszcze tego nie wiecie, niemniej jednak polskie banki, tak samo, jak banki w pozostałych krajach, działają nie tylko w roli kredytodawcy, ale i kredytobiorcy. Prościej mówiąc, jeden bank może pożyczać środki od drugiego, a w zamian zobowiązany będzie zwrócić wcześniej określoną kwotę, która została powiększona o wybrany procent. WIBOR jest właśnie takim procentem.
Co bardzo istotne, procent ten nie jest stały. WIBOR zmienia się praktycznie codziennie. Od poniedziałku do piątku o godzinie 11 banki muszą podawać wybrane dane, na podstawie których ustala się WIBOR. Wpływ na niego ma także stopa depozytowa, która wyznaczana jest przez Radę Polityki Pieniężnej, jak i stopa lombardowa. Za każdym razem wysokość WIBOR musi zmieścić się pomiędzy wartościami wyżej wymienionych stóp.
Co oznaczać będzie WIBOR dla przeciętnego Polaka?
Wskaźnik ten ma ogromny wpływ na wysokość oprocentowania kredytów. Do WIBOR doliczana jest także marża banku. Informacje na temat zasad aktualizacji zmian WIBOR-u i tym samym również zmian dotyczących oprocentowania kredytu zamieszczane są w umowie kredytowej. Dobrze będzie się z nimi dokładnie zapoznać, gdyż każdy z banków podchodzi do tegoż zagadnienia dosyć indywidualnie. Jest to o tyle ważne, iż przeszło od kilkunastu lat możemy zaobserwować dosyć niskie stopy oprocentowania. Oznacza to, iż kredyty i pożyczki są po prostu tańsze. Dla przeciętnego Polaka to dobrze zaś dla banków już trochę mniej, gdyż zmniejszeniu ulega ich zysk z pożyczenia pieniędzy.
Poddając obserwacji WIBOR, w przeciągu ostatnich kilkunastu lat można powiedzieć, że jest to niezwykle stabilny wskaźnik, który nie ulega żadnym wahaniom od dłuższego czasu. Nie znaczy to jednakże, iż stopy oprocentowania nie mogą wzrastać. Według specjalistów z dziedziny finansów, poddając analizie wartości WIBOR wyraźnie widać, że wartość tegoż wskaźnika średnio co 2, albo 3 dekady ulega znacznym zmianom. Związane jest to ze sporymi transformacjami w finansach i gospodarce krajowej, tak, jak miało to miejsce w trakcie przemian ustrojowych, jak i hiperinflacji w latach 80. Od tamtego czasu minęły już prawie że trzy dekady, można by zatem sądzić, iż za niedługo WIBOR może zacząć wzrastać.
Jak działa WIBOR?
Jak wspomniano już powyżej, WIBOR jest zależny od wydarzeń na rodzimym rynku finansowym, ale i na tym światowym. W sporym uproszczeniu możemy powiedzieć, iż spadek, albo wzrost wskaźnika WIBOR zależny jest od sytuacji finansowej banków. Jeżeli te potrzebować będą gotówki, a zatem wzrośnie ich popyt na pieniądze, to jego wartość będzie rosnąć. I oczywiście odwrotnie – jeżeli banki mają wystarczającą ilość pieniędzy, bo chociażby udzielają małej ilości pożyczek i kredytów, to wartość pieniądza zmaleje, a razem z nią też WIBOR.
Jest to pewne uproszczenie, gdyż na WIBOR ma wpływ dużo więcej czynników. Ażeby móc się o tym przekonać, trzeba przeanalizować drogę powstania stawek tegoż wskaźnika (za stroną wibor.pl).
Co pewien czas Narodowy Bank Polski ogłasza konkurs. Wyłania się w nim dealerów na rynku pieniężnym. Mianem tym określane są banki, posiadające własny udział w ustaleniu stawki WIBOR. Banki te biorą udział w tak zwanym fixingu. Jest to ustalanie wartości WIBOR dzięki danym, które one muszą przekazać.
Ustalanie stawki WIBOR przebiega zatem w 2 etapach:
- Każdego dnia o godz.11 dealerzy rynku pieniężnego przekazują informację o zaproponowanej przez nich cenie kredytów i pożyczek dla innych instytucji bankowych,
- Po tym, jak zostaną zebrane wszelakie dane, agent kalkulacyjny (firma, której żądanie stanowi podawanie do wiadomości publicznej aktualnie obowiązującej stawki WIBOR) w ciągu kilku minut ustala wartość wskaźnika. Robi to dzięki odrzuceniu ofert skrajnych, czyli dwóch najwyższych i dwóch najniższych. Wartość WIBOR to średnia arytmetyczna ofert środkowych.
Co do zasady, w fixingu musi wziąć udział minimum 10 banków. Zdarza się jednakże, iż jest ich trochę mniej, a wtedy zmianie ulegną zasady ustalenia WIBOR, w tenże sposób, iż:
- podczas udziału 8 albo 9 banków odrzucane są skrajne oferty – jedna najwyższą, jak i jedna najniższa,
- jeżeli w fixingu swoje oferty zadeklarowało tylko 6 albo 7 banków, WIBOR będzie wyliczany na postawie wszystkich ofert, bez odrzucenia skrajnych propozycji.
Podsumowując powyższe, warto zauważyć, iż WIBOR to wskaźnik, który powstał w celu regulowania pożyczek pomiędzy bankami komercyjnymi. Nie jest on stały. Wpływ na niego mają dane, które podawane są codziennie przez banki, jak również stopa depozytowa i stopa lombardowa. Wskaźnik ten wpływa na wysokość oprocentowania kredytów, dlatego warto zapoznać się z zasadami jego ustalania i aktualizacji, które zawarte będą w umowie z bankiem.