Płatności bezgotówkowe wydają się proste, szybkie i w pełni bezpieczne. Niestety, przez nieuwagę, lekkomyślność lub też zwykłą, ludzką głupotę, dajemy się niejednokrotnie podejść złodziejom danych. Swój kod PIN do karty płatniczej powinniśmy strzec w najwyższej mierze.
Jeśli dostanie się on w niepowołane ręce, wraz z kartą płatniczą, złodzieje szybko wyczyszczą nasze konto, albo zaciągną debet. Aby do tego nie dopuścić warto poznać zasady bezpieczeństwa transakcji dokonywanych za pośrednictwem karty, w trybie bezgotówkowym.
A może gotówka?
Skoro karta płatnicza jest zagrożona kradzieżą, a kod PIN – przechwyceniem przez oszustów, być może bardziej racjonalnym rozwiązaniem byłoby posługiwanie się pieniędzmi papierowymi? Niekoniecznie takie postępowanie uchroni nas przed złodziejską działalnością przestępców. O ile karta płatnicza przypisana jest przez bank zawsze do jednej osoby i jest indywidualnym narzędziem płatniczym, o tyle gotówkę należy uznać za anonimowy środek płatniczy, którym może posłużyć się dosłownie każdy, niekoniecznie ten, kto pieniądze te zarobił lub otrzymał w legalny sposób. Gotówka nie jest najbezpieczniejszym sposobem płatności. Jeśli racjonalnie będziemy posługiwali się kartą płatniczą to wówczas nie będzie ryzyka utraty środków zgromadzonych na koncie bankowym.
Zasady bezpieczeństwa
Najważniejszą zasadą bezpiecznego posługiwania się kartą płatniczą jest pilnowanie jak oka w głowie swojego numeru PIN. Nie powinien on być zapisany na żadnej kartce trzymanej razem z kartą w portfelu, ani też zanotowany na samej karcie. Niestety, takie sytuacje się zdarzają. Wydaje się, że konsumenci nie są kompletnie świadomi tego, że ktoś może posłużyć się ich kartą i wyczyścić konto, nim zgłoszą jej utratę lub kradzież do swojego banku i na policję. Nie możemy również podawać numeru PIN innym osobom, na przykład przez telefon, ponieważ ktoś postronny może go przechwycić. Wpisując kod PIN w terminalu w sklepie, w bankomacie czy w punkcie usługowym należy zadbać o to, aby nikt nie patrzył nam na ręce. W Internecie przy płaceniu kartą używajmy tylko sprawdzonych witryn sklepowych i bezpiecznych komputerów.
Nie można twierdzić, że płatności bezgotówkowe przy użyciu karty płatniczej są całkowicie bezpieczne. Niestety, cyberprzestępcy i zwykli złodzieje, wyspecjalizowali się w kradzieżach pieniędzy bezpośrednio z kont bankowych ofiar, posługując się skradzionymi kartami płatniczymi. Nieostrożni użytkownicy kart jeśli nie będą mieli szczęścia, szybko padną ofiarą oszustów. Niemniej jednak, na pewno płacenie w sklepach czy punktach usługowych kartą płatniczą niesie za sobą wyższy poziom bezpieczeństwa, niż posługiwanie się w tych samych sytuacjach wyłącznie gotówką. Jeśli utracimy kartę płatniczą, możemy ją szybko zablokować, natomiast utrata gotówki w wyniku jej zgubienia lub kradzieży oznacza, że już nigdy jej nie odzyskamy.
Co na to bank?
Wielu użytkownikom kart płatniczych wydaje się, że bank zwróci im pieniądze ukradzione za pomocą ich karty płatniczej. Niemniej jednak, banki nie biorą odpowiedzialności za oszukańcze transakcje, jakich dokonano z użyciem kodu PIN. Jeśli więc okaże się, że nasza karta została zgubiona lub skradziona, należy niezwłocznie zablokować kartę. Zastrzeżenie jej powoduje, że od tego momentu wszystkie płatności wykonane na konto klienta obciążają kasę banku, a nie jego rachunek. Innym sposobem na zabezpieczenie się przed wyczyszczeniem konta przez złodzieja jest ustalenie dziennego limitu na transakcje bezgotówkowe i gotówkowe.
Karty zbliżeniowe
Banki promują wykorzystywanie kart zbliżeniowych, bezstykowych, które wyposażone są w mini antenę, która kontaktuje się za pomocą fal radiowych z terminalem. Wystarczy dołożyć kartę do terminalu, a transakcja zostanie zrealizowana. Dzięki temu nie ma problemu z wpisywaniem kodu PIN do terminalu czy z podpisywaniem rachunków przez klientów. Klient nie musi przekazywać swojej karty sprzedawcy, ani innym osobom, dzięki czemu nie ma ryzyka sczytania danych z karty i posłużenia się nimi przyszłości. Karta zbliżeniowa w dużej mierze przypomina gotówkę. Jeśli klient będzie miał ustanowiony wysoki limit transakcji zbliżeniowych na dzień, złodziej bez trudu ukradnie taką kwotę, o ile wcześniej karta nie zostanie zastrzeżona. Utracona suma pieniędzy może być jeszcze wyższa, bowiem transakcje zbliżeniowe są zatwierdzane w trybie offline, bez kontaktu z systemem informatycznym banku. W praktyce, sklep zatwierdza płatności nawet wtedy, gdy klient nie ma nic na swoim koncie bankowym lub został przekroczony dzienny limit.
Już wkrótce w bankach klienci będą mieli wybór, czy chcą posługiwać się kartą zbliżeniową, czy wolą tradycyjną kartę płatniczą do swojego rachunku bankowego. Klient powinien móc wyłączyć lub włączyć funkcję zbliżeniową swojej karty.
NBP dąży do tego, aby próg odpowiedzialności klienta za kradzież dokonaną za pośrednictwem jego karty płatniczej był niższy, niż dotychczas, np. 50 euro. Bank pokrywałby straty od chwili zastrzeżenia karty, a do tego momentu szkoda dzielona byłaby pomiędzy bank a klienta.